Szkoła Podstawowa w Łabuniach

Ćwiczenia i zabawy oddechowe:

• Wąchamy kwiaty - prawe nozdrze przyciskamy kciukiem, wdychamy powietrze przez lewe nozdrze i zatrzymujemy, potem zmiana.

• Zdmuchujemy płatki kwiatów - wciągamy powietrze przez nos (usta zamknięte), zatrzymujemy, wydmuchujemy powietrze ustami tworząc „ryjek"

• Huśtamy misia – dziecko leży na plecach, na brzuch kładziemy maskotkę, np. misia; dziecko robi wdech – brzuch unosi się do góry, wydech – brzuch opada. Ważne w tej zabawie jest to, aby dziecko nabierało powietrze przez nos, usta powinny być cały czas zamknięte.

• Chłodzimy gorącą zupę - dmuchamy ciągłym strumieniem powietrza na ręce ułożone na kształt talerza.

• Tańczący płomyczek – dmuchanie na płomień zapalonej świeczki, tak by drgał.

• Zdmuchiwanie z blatu piórek, lekkich piłeczek, papierowych zabawek, itp.

• Przenoszenie papierków za pomocą rurki /dziecko mocno zasysa powietrze przez rurkę/.

• Zabawy z bańkami mydlanymi – różne warianty:

• dziecko łapie bańki robione przez rodzica

• dziecko dmucha na zrobione przez rodzica bańki, tak by jak najdłużej unosiły się
  w powietrzu lub żeby pękły

• dziecko samodzielnie robi bańki mydlane

• Naśladowanie śmiechu:

• pań: ha, ha, ha

• dziewczynek: hi, hi, hi

• panów: ho, ho, ho

• chłopców: he, he, he

Ćwiczenia fonacyjne:

• Na scenie

Dziś w operze wielki konkurs! Udział wezmą znani i lubiani śpiewacy – lalka, miś, lisek, piesek, jeżyk i żyrafa (dowolne zabawki lub maskotki naszego dziecka). Pierwsza na scenę wychodzi Lalka, kłania się i śpiewa: AAAAAAAAAAAAA – cichutko, potem coraz głośniej (początkowo śpiewamy razem z dzieckiem, ale zachęcamy je, by samodzielnie wybrzmiewało samogłoskę – aaaaaaaaaaaa. Śpiewa wysokim głosem (naśladujemy samogłoskę wraz z dzieckiem), a potem niskim (śpiewamy razem). Widzowie biją brawo. Ale oto na scenie pojawia się Lisek. Teraz ona zaśpiewa. EEEEEEEEEE (śpiewamy). Nisko, wysoko, nisko, wysoko. Brawo!!! Po nim, kolejno pojawiają się następni artyści i śpiewają – o, u, i, y. Kto był najlepszy i wygrał??? Niech dziecko samo zdecyduje.

• Samogłoski na zakupach

Opowiadamy dziecku historyjkę - demonstrujemy, dziecko powtarza, a my kontrolujemy poprawność wykonania.

„Samogłoski A, E, O, U, I, Y wybrały się na zakupy do supermarketu, po artykuły papiernicze. Ależ ten sklep ogromny! Idą i idą - wybrzmiewamy: aaaaa, eeeee, ooooo, uuuuu, iiiii, yyyyy (długo i płynnie, z szerokim otwieraniem buzi). Muszą zapytać kogoś z obsługi (płynnie, ale z intonacją rosnącą , jak w pytaniu): Aaaaa? Eeeee? Ooooo? Uuuuu? Iiiii? Yyyyy? Wszystko znajdą dopiero na dwudziestym regale! Teraz szybko wrzucają potrzebne rzeczy do koszyka: Samogłoska A zeszyty w linie (rytmicznie i szybko powtarzamy): a a a a a..., samogłoska E ołówki: e e e e e, samogłoska O długopisy: o o o o o , U temperówki i gumki: u u u u u, samogłoska I zeszyty w kratkę: i i i i i , Y bloki rysunkowe: y y y y y. Wracając do domu, śpiewają (płynnie, przeciągając. Rozpoczynamy, potem kontynuujemy wraz z dzieckiem. (Możemy wykorzystać znaną, prostą melodię lub wymyśloną): pierwsza zaczyna samogłoska A - aaaaaa..., potem eeeee... następnie oooooo... , a za nią uuuuu... i jeszcze iiiii..., na koniec yyyyy... . Uff, ależ te siatki ciężkie! Teraz trzeba rozpakować zakupy i poukładać rzeczy na półkach (rytmicznie, ale powoli): najpierw a a a a, potem e e e e, za nią o o o o, u u u u, i i i i, y y y y.

• Zabawa w echo

Wybieramy się na wycieczkę do lasu lub w góry. Tam można spotkać echo. Zobaczymy, czy zechce z nami rozmawiać! Wołamy aaaaaaaa, echo nam odpowiada: aaaaaaaaaaa (głośno) – aaaaaaaaa (cicho). Teraz wykrzykujemy inne samogłoski . Następnie wołamy MAA. Echo nam odpowiada: maamaamaa (głośno) – maamaamaa (cicho). I kolejno – mee, moo, muu, mii, myy – najpierw głośno, potem cicho, jak to echo.

• Miś Mruczek - dziecko cicho mruczy przez nos:

mmma,

mmmo,

mmmu,

mmme,

mmmi

LUB:

ammm…

ommm…

ummm…

emmm...

immm...

• Osoba dorosła czyta wiersz „Psss…”, polecając dziecku, aby przy powtarzającym się motywie „psss…” naśladowało jak najdłużej ten dźwięk.

Napompował Oluś

gumowy materac,

lecz nie wcisnął korka.

I co będzie teraz?

– psss…, psss…

– psss…, psss…

Jedzie na rowerze

duża Weronika.-Psss…

z jednego koła powietrze jej znika.

– Psss…, psss…

– psss…, psss…

Z powietrzem tak bywa:

gdy dziurkę znajduje,

to bez pozwolenia

z sykiem wylatuje!

- Psss…, psss…

– psss…, psss…

Utrudnienie polega na tym, że dzieci zaczynają syczeć głośno,
a w miarę „ulatniania się powietrza” głos jest coraz słabszy, cichszy, aż zupełnie zanika.

• Uczymy też dziecko akcentowania siły głosu.

np. „Kołysanka dla misia”

Aaaaaaaaaaaaaaaa

Ooooooooooooo

Eeeeeeeeeeeeeee

(śpiewane na melodię „Aaaa , kotki dwa…”)

 

Ćwiczenia i zabawy słuchowe:

• Dźwięk – ruch, brak dźwięku – stop

Umawiamy się z dzieckiem, że jak usłyszy dźwięk dzwoneczka to wykonuje ruch, np. maszeruje w miejscu lub po pokoju, podskakuje, natomiast w czasie pauzy zatrzymuje się, nie rusza się.

• Rozpoznaj dźwięk – zabawa z przedmiotami codziennego użytku wydającymi dźwięki, np. klucze, monety, pudełko z kaszą, butelka z wodą, pudełko zapałek.

Dorosły prezentuje dźwięki przedmiotów, nazywając je. Po prezentacji zaczynamy zabawę w rozpoznawanie, dziecko nie może widzieć podczas odgadywania przedmiotów, może mieć oczy zawiązane chustką lub może się odwrócić plecami. Dorosły zapoznaje dziecko z dźwiękiem wydawanym przez dany przedmiot i nazywa go. Dziecko odwraca się i słucha dźwięku, odgaduje i sprawdza, jeśli nie pamięta nazwy może wskazać gestem przedmiot.

• Rozpoznajemy odgłosy – z klatki schodowej, podwórka, drugiego pokoju, kuchni, łazienki, np. słyszę jadący samochód, gra telewizor, w kuchni włączony jest czajnik, w łazience szumi woda.

• Szukamy dźwięku – rodzic chowa, a dziecko szuka ukrytego przedmiotu, który wydaje dźwięk ( np., budzik, telefon grająca zabawka itp.).

• Ile razy? – zapamiętywanie liczby sygnałów, rodzic wystukuje, a dziecko wysłuchuje, przelicza i zapamiętuje ile razy zagrał np. dzwoneczek, następnie określa liczbę powtórzeń za pomocą palców, patyczków lub kartoników z cyframi.

• Zapamiętaj i odtwórz usłyszany rytm – rodzic wystukuje rytm, a dziecko wysłuchuje i odtwarza go, np. klaszcząc w dłonie, tupiąc nogami lub też odtwarza go za pomocą, np. patyczków w układzie przestrzennym , tzn. układając patyczki na podłodze zgodnie z usłyszanym rytmem.

• Daj mi / wyjmij – do zabawy tej będzie potrzebny woreczek lub nieprzezroczysta reklamówka i kilka drobnych zabawek lub przedmiotów codziennego użytku. Wkładamy przedmioty do woreczka (zaczynamy od 3-5 przedmiotów). Każdy przedmiot nazywamy przynajmniej dwukrotnie. Część zasadnicza ćwiczenia polega na wykonaniu polecenia: „Daj mi (wyjmij) lalkę, misia”. Następnie wydłużamy zadanie „Daj lalkę, misia, klocek”. Starajmy się przestrzegać kolejności wyjmowanych przedmiotów. Zadanie można utrudnić poprzez dodanie kolejnych elementów. Robimy to tylko wtedy, gdy dziecko dobrze zapamiętało poprzednie polecenie (liczbę i kolejność nazw przedmiotów).

• Znajdź i ułóż kolejno – zabawa ta wymaga przygotowania kilku obrazków. Najpierw razem z dzieckiem nazywamy rzeczy na obrazkach, a następnie „na oczach dziecka” zakrywamy i je mieszamy. Przystępujemy do części zasadniczej. Mówimy do dziecka „znajdź i ułóż kolejno: kurę i kaczkę”, potem dodajemy więcej wyrazów, np. kurę, psa, kota… Dziecko rozpoczyna układanie dopiero wtedy, gdy zakończymy wyliczanie nazw zwierząt.

• Ćwiczenia analizy słuchowej z dzwonkiem – podajemy dziecku dowolne słowa najpierw dwusylabowe, później trzy- i czterosylabowe, następnie wypowiadamy razem z dzieckiem słowo dzieląc go na sylaby z równoczesnym graniem na instrumencie, dziecko może też samo wymyślać słowa i wypowiadać je dzieląc na sylaby z równoczesnym graniem na instrumencie.

Zabawy i ćwiczenia słowne:

• Zakupy - dorosły podaje sytuację, a dziecko dopowiada, np.
  - Mama przyniosła zakupy. Zaglądasz do siatki i co tam widzisz?
  - Dzisiaj na obiad mama ugotowała… Co mama mogła ugotować?
  - Jesteś w ZOO i widzisz… Jakie zwierzęta mieszkają w ZOO?
  - Dostałeś klocki. Co można z nich ułożyć?
  - Przyszedłeś do przedszkola. Kogo spotykasz? (itp.)

• Zabawa w kończenie zdań, np.: Gdybym był czarodziejem.… . Gdybym umiała latać…. /dziecko kończy zdanie/.

• Szukaj, a znajdziesz – dorosły chowa przedmiot, a dziecko go szuka. Dorosły opisuje miejsce, np. jest to w tym pokoju, między oknem a kanapą, jest to małe i kolorowe. Następnie następuje zamiana ról – to dziecko chowa przedmiot, a dorosły go szuka. Dziecko musi opisać miejsce, gdzie przedmiot się znajduje. Drugi wariant zabawy polega na tym, że dziecko wybiera przedmiot z pola widzenia i opisuje go rodzicowi, który odgaduje co to za przedmiot np. jest to w każdym pomieszczeniu, jest płaskie, jest na górze /sufit/.

• Zabawa w określanie emocji swoich i innych osób, np. jaki masz dzisiaj nastrój?, co czujesz?, jak spostrzegasz tego bohatera bajki – jaki on jest, co czuł? Wspólne oglądanie zdjęć, np. z rodzinnego albumu – dziadziuś miał ciemne włosy i był na tym zdjęciu bardzo radosny.

• Nadawanie tytułów. Dziecko widzi ilustrację, obraz, widok, zdjęcie – pytamy: jaki tytuł pasuje?

 

Zabawy z wykorzystaniem historyjek obrazkowych:

• Pytamy dziecko, co dzieje się na obrazku. Zachęcamy do opowiadania.

• Pytamy, co mogło wydarzyć się wcześniej lub co było później.

• Dziecko ogląda obrazek w określonym czasie. Po jego schowaniu opowiada co widziało.

• Zasłaniamy fragment obrazka - zachęcamy do domysłów, co może jeszcze być na obrazku.

• W zasłoniętym obrazku zostawiamy kilka otwartych okienek - zachęcamy do domysłów.

• Co nie pasuje do obrazka i dlaczego?

 

Ćwiczenia i zabawy logarytmiczne:

• Ęk, pęk...

Ęk, pęk balon pękł!
A z balona wyszła wrona,
Bardzo mądra i uczona. (ukłon)

Rytmizowanie rymowanki z jednoczesnym klaskaniem, tupaniem, łączeniem tych elementów wg pomysłów dzieci.

• Kasztanowy wierszyk

Dziecko rytmicznie powtarza rymowankę z wykonywaniem odpowiednich ruchów (przy powtórzeniu zmiana kasztanów w rękach).

W lewej ręce kasztan mam,
W prawej mam ich dwa.
Po dywanie turlam je,
Skaczę hopsasa.
Teraz w koło się obrócę,
Tupnę raz, dwa, trzy
I kasztany swe podrzucę,
Sił wystarczy mi.

• Deszczyk wciąż pada

Dziecko powtarza za dorosłym rymowankę najpierw wolno, a potem coraz szybciej; ilustruje ją prostym ruchem.

Deszczyk wciąż pada i pada, (dziecko naśladuje palcami padający deszcz)
Więc ruda wiewiórka już (dziecko podskakuje na ugiętych nogach)
W spiżarni orzeszki składa (dziecko przenosi ręce z lewej na prawą stronę, „układa orzechy”)
Bo jesień, bo jesień (dziecko obraca się wokół własnej osi, ręce ma wzniesione do góry)
Już (dziecko przykuca).

• Mały piesek

Dziecko powtarza rymowankę i ilustruje ją ruchem. Przyjmuje pozycję na czworakach.

Mały piesek kręci głową
I rozgląda się wokoło. (dziecko kręci głową w różnych kierunkach)
Macha najpierw prawą łapą,
Bo ma dziś ochotę na to. (dziecko swobodnie wymachuje prawą nogą)
Teraz macha łapą lewą (dziecko wymachuje lewą nogą)
I obchodzi wielkie drzewo. (dziecko maszeruje w koło)
Wciąż ogonkiem wymachuje, (dziecko porusza biodrami)
Pięknem świata się dziwuje. (dziecko wykonują siad klęczny, kołysze głową objętą rękami).

• Robię to, co mówię

Dzieci poruszają się zgodnie z tekstem wypowiadanym przez dorosłego.

Zrób do przodu cztery kroki,
I rozejrzyj się na boki.
Tupnij nogą raz i dwa,
Ta zabawa nadal trwa.
Teraz w lewo jeden krok,
Przysiad i do góry skok.
Zrób do tyłu kroków trzy,
By koledze otrzeć łzy.
Klaśnij w ręce razy pięć,
Na klaskanie też masz chęć.
Teraz obróć się dokoła
I hurraaa! Zawołaj.

• Poniedziałek

Dzieci stoją, rytmicznie klaszczą i wypowiadają nazwy kolejnych dni tygodnia, starając się zapamiętać ich kolejność; liczą, ile dni ma tydzień.

Poniedziałek (dzieci klaszczą z ugięciem kolan)
Wtorek (dzieci klaszczą z ugięciem kolan)
Środa (dzieci klaszczą z ugięciem kolan)
Czwartek (dzieci klaszczą z ugięciem kolan)
Piątek (dzieci klaszczą z ugięciem kolan)
So-bo-ta (naprzemiennie uderzają trzykrotnie o uda, kołysząc biodrami na boki)
Nie-dzie-la (jak wyżej)
To jest (wykonują dwa klaśnięcia)
Cały ty-dzień (wykonują wolny obrót wokół własnej osi).

Przykłady zabaw i ćwiczeń zostały zaczerpnięte z Internetu.